Nikotin nedir? Nikotinin Zararları Nelerdir? Nikotin İçeren Gıdalar

Nikotin

Nikotinin atomik görünüşü

Kimyasal formülü

Nikotin (C10H14N2), patlıcangiller (Solanaceae) bitki familyasında bulunan güçlü bir uyarıcı ve alkaloid.

Etimolojisi

Fransız diplomat olan Jean Nicot Portekiz büyükelçiliği yaptığı 1559 ile 1561 yılları arasında tütün tohumlarını Fransa’ya yollayarak adını tütünde bulunan aktif maddelerden biri ve son derece zehirli madde olan Nikotin’e verilmesini sağladı.

Sigaradaki nikotin

Nikotinia ailesi bitkilerinin yapraklarından elde edilir. Sigara şeklinde tüttürülerek veya ince kıyılmış tütünü emerek nikotin kullanılır. Normal bir sigara 20 mg. nikotin bulundurmasına karşın yanarak içildiğinden 1-1.5 mg nikotin alınır.

Nikotinin insan vücudundaki etkileri

Nikotin'in MSS (merkezi sinir sistemi) ve çevresel sinir sisteminde eşit derecede uyarıcı ve depresan etkileri bulunmaktadır. Nikotin alındıktan sonra öfori, uyanıklık, hafıza ve dikkatin artması ve sıkıntıdan kurtulma gibi etkiler oluşur. Ama aynı zamanda nikotinin kendisi de gerginlik yaratmaktadır. Nikotinin etkilerine karşı tolerans gelişir ve ilk sigara kullanırken oluşan etkiler oluşmaz.

Amerikan Kalp Derneği'ne göre nikotin bağımlılığı tarihsel olarak kırılması en zor bağımlılıklardan biri olup, nikotin bağımlılığını belirleyen farmakolojik ve davranışsal özellikler, eroin ve kokain bağımlılığını belirleyen özelliklere benzerdir.

Sigaraya bağlı yan etkiler

Genelde üst solunum yollarında karsinojen etki (halk dilinde kanserojen), çok fazla alımında ise kokarsinojen etki (bozunmuş hücre, kanserli doku) görülür, damarları büzme etkisinden dolayı ise kalp dolaşım sisteminde problemler oluşturur. Yüksek tansiyon, kalp krizi riskinin 20 kat artması, kalp durması, koroner arter hastalığı; hamilelikte kullanımda erken doğum, düşük doğum ağırlığı, düşük oluşturduğu bilinmektedir. Ayrıca ağız, damak, gırtlak kanserlerinin %90’ından fazlası sigaraya bağlı olup, akciğer kanseri olanlarda birinci sıra sigara kullananlarındır.

Böcek ilacı olarak kullanımı

Nikotin tarih boyunca böcek ilacı olarak da kullanılmıştır. 2. Dünya Savaşından sonra dünya çapında 2.500 tondan fazla nikotin böcek ilacı (tütün endüstrisinin atıkları) kullanılmış, fakat 1980'lerde nikotin böcek ilacı kullanımı 200 ton altına düşmüştür. Bunun nedeni memelilere daha az zararlı ve daha ucuz olan başka böcek ilaçlarının bulunmasıdır.

Hâlen ABD'de organik tarımda nikotinin tütün tozu şeklinde bile kullanılması yasaktır.

Nikotini sadece sigaradan ötürü duyarız. Nikotin bağımlılığı da kulak aşinalığımız olan bir diğer terim. Peki nikotin nedir? Nikotinin zararları nelerdir? Hangi besinler nikotin içerir?

Nikotin nedir?

Nikotin, bağımlılık yapan ve doğada renksiz ve sıvı halde bulunan bir maddedir. Zehirli olan nikotin, yandığı zaman kahverengiye döner. Kafein ve striknin denilen zehirli maddeden de elde edilen nikotin, böcek öldürücü olarak da kullanılır.

Tütün bitkisinin içerisinde doğal olarak bulunan nikotin, yandığı zaman hızlı bir şekilde çevreye yayılır. Burun, ağız ve ciğerler tarafından da kolayca solunur.

İsmini Nicotiana Tabacum denen tütün bitkisinden alır. Bu bitkiyi de Jean Nicot de Villemain isimli Portekiz'in Fransız Büyükelçisi, Brezilya'dan Avrupa'ya getirmiştir.

Nikotinin zararları ve özellikleri
Yoğun miktarda alınan nikotin, ciddi kalp ve solunum problemlerine yol açar. Direkt kanserojen bir madde değildir fakat sigaranın içerisindeki diğer maddelerle beraber kanserojene dönüşür. Nikotin, epinefrin denen hormonu arttırdığı için dolayısıyla kalp hızını, kan basıncını, kan şekerini ve solunum sayısını da arttırır. Sigara içtikten sonra gelen rahatlama hissi ve bağımlılığın sebebi de budur.

Uzun vadede ise kalp, stres altında kaldığından kalp krizi, felç ve damar hastalıklarına sebep olur.

Nikotin bulunan gıdalar:
Patlıcan: Patlıcanın 1 gramında 100 ng nikotin vardır.

Karnabahar:1 gram karnabaharın içeriğinde 16.8 nanogram nikotin bulunur.

Kırmızı Domates: 1 gram kırmızı domateste 4.1 nanogram oranında nikotin bulunur.

Yeşil Domates: 1 gram yeşil domateste 42.8 nanogram nikotin bulunur.

Biber: 100 gram biberde ortalama 7.7 – 9.2 nanogram arasında nikotin bulunur.

Patates: 1 gram patateste yaklaşık olarak 7.1 nanogram nikotin bulunuyor.

Not: 1 nanogram 0.000000001 gr eder.

Sigaranın Yararları? Faydaları, İçmek Beyne Zarar Verir mi?

Sigaranın yarardan çok zarar verdiği herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Birçok insanın bilmediği bir şey vardır ki o da sigaranın birçok faydası olduğudur. Yararlarınedir diye düşünüldüğünde birçok insanın aklına hiçbir şey gelmeyecektir.

sigaranın faydası var mıdır diye düşünen okurlarını bilgilendirmeyi amaçlamaktadır. Aslına bakılırsa sigarayı az miktarda tüketmenin çok da büyük hasarlar verdiği söylenemez, içindeki bazı maddeler sigarayı yararlı kılacaktır.

Sigaranın Tıbbi Faydaları

Sigaranın tıbbi faydaları hakkında birkaç araştırma mevcuttur. Bu araştırmalardan çıkan sonuçlara bakacak olursak;

• Sigara içmenin diz protezi riskini azalttığı söylenmektedir. Sigara için çok para harcayan kişiler diz protezi ameliyatı riskini azalttıklarından dolayı en azından ameliyat için para biriktirmek zorunda kalmazlar. Yakın zamanda yapılan araştırmalardan alınan sonuca göre sigara içen bireylerin sigara içmeyenlere oranla daha fazla diz eklemi sorunuyla karşılaştığı gözlemlenmiştir. Yurtdışında yapılan araştırmalara sonucunda sigaradaki nikotin maddesinin kıkırdakta ve eklemde oluşacak sorunları önlediği ortaya konmuştur.

• Sigara içmek bazı kalp krizlerinden sonra ölüm riskini azaltmaktadır. Kalp krizi geçiren sigara bağımlısı kişilerin tedaviye daha hızlı yanıt verdiği bazı araştırmacılar tarafından ortaya atılmıştır.

• Sigara, kalp ilacı olan klopidoglerinin daha iyi çalışmasına sebep olmaktadır. Bazı Koreli araştırmacılar sigaranın faydaları arasında bu ilacın işlevini arttırmayı da saymaktadır. Sigara dumanındaki bir madde, klopidogreli daha aktif bir hale dönüştürerek sitokrom denilen bazı proteinleri hareketlendirmektedir. Bu da fayda görmeyi sağlamaktadır.

Yararları bu kadar çok olmasına rağmen hiçbir uzman ve hiçbir doktor sigara kullanımı desteklememektedir. Çünkü sigaranın zararları kesinlikle yararlarından çok daha fazladır. Zararları aynı zamanda çok yıkıcıdır, bu yüzden de doktorların hastalarını sigara kullanmaya teşvik etmesi mümkün değildir.

Sigaranın Beyne Faydaları

Sigaranın beyinde yarattığı faydalar genellikle psikolojik temellidir. Sigaranın içinde bulunan nikotin maddesinin psikolojik etkileri biraz çelişkilidir. Öyle ki sigara kişiye rahatlama hissi ve aynı zamanda sakinlik hissi verir. Gergin olan bir kişiyi sakinleştirmek sigaranın beyne faydaları arasında sayılabilir.

Nikotin kişide bağımlılık yapmaktadır çünkü beynimizdeki ödül sisteminde bulunan insana zevk veren reaktörleri uyarmaktadır. Uzman kişiler, ilacın beynin sigara içmekle ilgili davranışlara verdiği tepkiyi güçlendirmesi sebebiyle etki yaratacağı teorisini ortaya koymuşlardır.

Aynı zamanda nikotin sigara dumanı olmadan da bağımlılık yapabilmektedir. Mesela insanlar çiğneme tütününü dişleri arasına sıkıştırırlar ve yine nikotine bağımlı hale gelirler. Bununla beraber birçok uyuşturucu maddenin kademeli olarak kullanıldığında bağımlılık yapmadığı da görülmüştür.

Günde Kaç Sigara Zarar Vermez

Koreli araştırmacılar özel bir dergiyle yaptığı araştırmada günde kaç sigara zarar vermez sorusunu yanıtlamışlardır. Sigaranın yararları günde 10 sigara içmekle ortaya çıkar şeklinde bir kanıya varmışlardır. Sigaranın az tüketildiği sürece bazı yararlarının ortaya çıktığı birçok araştırmacı tarafından tespit edilmiştir. Özellikle psikolojik açıdan sorunlu bir hayat yaşayan insanlara sigara iyi gelmektedir, gevşetmektedir. Birçok insan da sigaraya psikolojik sorunlar nedeniyle başlamıştır zaten.

Sigaranın Yararlı Olduğu Hastalıklar

Sigaranın yararlı olduğu hastalıklar denilince birçok insan şaşırmaktadır fakat sigaranın çok az sayıda insanın bildiği birkaç hastalığa yararı vardır. Sigaranın yararları konusuna değindikten sonra sigaranın fayda ettiği hastalıklardan bahsetmek gerekirse;

• Sigara içmek parkinson riskini azaltabilmektedir. Yurtdışında yapılan birkaç araştırmanın sonucu olarak sigaranın parkinson hastalığına karşı önlem aldığı görülmüştür. Birçok çalışmaya göre sigara içmek ile parkinson arsında ters bir ilişki vardır. Hatta Harvard araştırmacıları, sigara içen bireylerin parkinson rahatsızlığıyla karşı karşıya kalma olasılığının sigara içmeyenlere oranla daha düşük olduğuna dair birkaç kanıt sunarak bu kanıyı desteklemişlerdir. Parkinsona karşı oluşan bu koruyucu etkinin sigara bırakıldıktan sonra ortadan kalktığını dahi gözlemlemişlerdir.

• Sigara içmek obezite riskini azaltmaktadır. Sigara içmek içindeki nikotin maddesinin vermiş olduğu etkiyle iştah kesmektedir. Öyle ki sigarayı bırakan kişilerin bir anda çok kilo aldığı görünen bir gerçektir. Aslına bakılırsa sigara içmek ile kilo kontrolü arasında biraz karışık bir ilişki vardır. Nikotin uyarıcı bir madde olduğundan iştah keserek insanları atıştırmalıklardan uzak tutar.

Sigara İçmemenin Faydaları

Yararlarını sıralandıktan sonra sigara içmemenin faydaları hakkında bilgi vermemek olmaz. Bu yüzden bu konuya da bir açıklık getirmek isteriz. Öncelikle sigara bırakıldıktan sonra vücutta görülecek değişiklikleri adım adım inceleyelim. Sigara bırakılmasının üzerinden yaklaşık yarım saat geçtiğinde kan basıncında düşüş görülür.

Yaklaşık 12 saat sonra kan dolaşımında karbonmonoksit seviyesi azalır, normale döner. Birkaç hafta geçtikten sonra da kan dolaşımı ve akciğerin işlevleri normal seyrine döner. Birkaç ay sonra öksürükler azalır, kolay nefes alınıp verilir. 1 yıl geçtikten sonra koroner kalp rahatsızlığı riski azalır. 2-5 yıl geçtikten sonra kanser riskleri en alt seviyeye iner ve inme riski de sigara içmeyen kişilerle aynı seviyeye iner.

Ortalama 10 yıl geçtikten sonra akciğer kanseri sebebiyle olacak ölüm riski oldukça azalır. Son olarak 15 yıldan fazla zaman geçtiğinde ise koroner kalp rahatsızlığına yakalanma riski sigara içmeyen bireylerinkiyle aynı seviyeye gelir. Kişiler böylelikle sigara içmemenin faydalarını da görmüş olurlar.