20 Mayıs Tarihte Bugün

20 Mayıs, Miladi takvime göre yılın 140. (artık yıllarda 141.) günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 225 gün vardır.

Olaylar

325 - Roma İmparatoru II. Konstantin, ilk Ekümenik Konsil'in İznik'te düzenlenmesini sağladı.
1481 - II. Beyazıt, Osmanlı Padişahı oldu.
1622 - Osmanlı İmparatorluğu'nda isyancılar, ordu ve yönetimde yenilik taraftarı olan Padişah II. Osman'ı tahttan indirip öldürdü. Öldürülen ilk padişah olan Genç Osman'ın yerine, I. Mustafa ikinci kez tahta çıkarıldı.
1795 - Fransa'da kadın kulüpleri kurulması yasaklandı.
1861 - Amerikan İç Savaşı: Kentucky eyaleti iç savaşta tarafsız olduğunu ilan etti. Bu tarafsızlığı 3 Eylül'de Güney Orduları eyalete girince sona erecektir ve Kentucky, Kuzey'e katılacaktır.
1873 - ABD'de Levi Strauss ve Jacob Davis, bakır perçinlerin kullanıldığı ilk blue jean'in patentini aldılar.
1878 - II. Abdülhamit'i devirmek ve Çırağan Sarayı'nda tutulan V. Murat'ı tahta çıkarmak amacıyla, Çırağan Baskını'nı düzenleyen gazeteci Ali Suavi öldürüldü.
1883 - Endonezya'daki Krakatoa yanardağı faaliyete geçti. Volkanın son ve en büyük püskürmesi 26 Ağustos'ta gerçekleşecektir.
1891 - Sinema tarihi: Thomas Edison'un "kinetoscope" adlı film gösterme cihazının bir prototipinin tanıtımı yapıldı.
1896 - Paris Operası'nın (Palais Garnier) 6 ton ağırlığındaki avizesi, seyirci kalabalığının üzerinde düştü ve bir kişi öldü. Yazar Gaston Leroux, gotik romanı Operadaki Hayalet'i 1909 yılında bu olaydan esinlenerek yazdı.
1902 - Küba, ABD'den bağımsızlığını kazandı, Tomás Estrada Palma ülkenin ilk Başkanı oldu.
1919 - İngiliz Muhipleri Cemiyeti kuruldu.
1920 - İlk hemşire okulu, Amiral Bristol Hemşire Mektebi hizmete girdi.
1928 - Türkiye'de uluslararası rakamlar kabul edildi.
1928 - Afganistan Kralı Emanullah Han ve Kraliçe Süreyya Türkiye'ye geldi. Bu ziyaret, bir hükümdarın ilk resmî Türkiye ziyaretiydi ve benzeri görülmeyen törenlerle karşılama yapıldı.
1932 - Amelia Earhart, Atlantik Okyanusu'nu uçakla tek başına ve hiç durmadan geçeceği yolculuğuna Newfoundland'dan başladı. Ertesi gün İrlanda'ya iniş yaptığında bunu başaran ilk kadın pilot unvanını almış oldu.
1932 - Avusturya Şansölyeliği'ne Hristiyan Sosyalist lider Engelbert Dollfuß seçildi.
1933 - Türk Hava Yolları kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Alman paraşütçüleri Girit adasını işgal etti.
1946 - Türkiye, UNESCO Antlaşması'nı onayladı.
1948 - Cumhuriyet Halk Partisi Meclis Grubu, Millî Eğitim Bakanlığı denetiminde imam hatip kursları açılmasına karar verdi.
1953 - Amerikalı Jacqueline Cochran, North American F-86 Sabre ile uçarak dünyada süpersonik hızla uçan ilk kadın oldu.
1955 - Akis dergisi Yazı İşleri Müdürü Cüneyt Arcayürek tutuklandı.
1955 - Karadeniz Teknik Üniversitesi, 6594 sayılı kanunla Trabzon'da kuruldu. KTÜ, Türkiye'nin İstanbul ve Ankara illeri dışında kurulan ilk üniversitesidir.
1956 - ABD, uçaktan atılarak yapılan ilk hidrojen bombası denemesini, Pasifik Okyanusu'nda bulunan Bikini Atolü'ünde yaptı.
1963 - 20 Mayıs 1963 ayaklanması: Bazı ordu birlikleri, Ankara'da Talat Aydemir'in yönetiminde yeniden ayaklandı. Olayların ardından üç büyük ilde sıkıyönetim ilan edildi.
1964 - İstanbul Teknik Üniversitesi ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi dışında, üniversite ve yüksek okullara girişte merkezi sınav sistemi getirildi.
1971 - Anayasa Mahkemesi, Millî Nizam Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1971 - Kısa adı TÜSİAD olan Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği kuruldu.
1974 - THKP-C davasından yargılanan ve iki yıldır tutuklu olan sinema sanatçısı Yılmaz Güney genel aftan yararlanarak tahliye oldu.
1980 - Québec'te yapılan halk oylamasında halkın %60'ı, eyaletin Kanada'dan ayrılması ve bağımsız kalması yönünde Meclis'e verilen teklifi reddetti.
1983 - AIDS'e yol açan HIV virüsünün keşfedilmesiyle ilgili ilk makaleler, Science dergisinde Luc Montagnier ve Robert Gallo tarafından ayrı ayrı yayımlandı.
1983 - Anavatan Partisi (ANAP), Turgut Özal başkanlığında kuruldu.
1983 - Büyük Türkiye Partisi (BTP), emekli Orgeneral Ali Fethi Esener başkanlığında kuruldu.
1983 - Halkçı Parti, Necdet Calp başkanlığında, sosyal demokratlar tarafından kuruldu.
1990 - Millî Savunma Bakanı Safa Giray, Türk Hava Kuvvetleri'nden, 17'si subay, 97'si astsubay olmak üzere, 114 kişinin irticai örgütlerle ilişkileri olduğu için ordudan atıldığını açıkladı.
1990 - Romanya'da, Ion Iliescu Cumhurbaşkanı seçildi.
2000 - Trabzon'un Beşikdüzü ilçesinde geleneksel Mayıs şenlikleri dolayısıyla denize açılan iki teknenin alabora olması sonucu 38 kişi boğuldu, 15 kişi de yaralandı.
2003 - Yazar Orhan Pamuk, “Benim Adım Kırmızı” adlı romanıyla dünyanın en büyük edebiyat ödüllerinden biri olan Uluslararası IMPAC Dublin Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü.
2013 - The Doors grubunun klavyecisi ve kurucusu Ray Manzarek, safra kanalı kanseri nedeniyle hayatını kaybetti.

Doğumlar

1664 - Andreas Schlüter, Alman mimar ve heykeltıraş (ö. 1714)
1743 - François-Dominique Toussaint L'Ouverture, Haiti Devriminde yer almış Haitili devrimci önder ve yönetici (ö. 1803)
1799 - Honore de Balzac, Fransız romancı (ö. 1850)
1806 - John Stuart Mill, İngiliz düşünür, filozof ve politik ekonomist (ö. 1873)
1822 - Frédéric Passy, Fransız ekonomist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1912)
1851 - Emile Berliner, Alman asıllı Amerikalı mucit (ö. 1929)
1860 - Eduard Buchner, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1917)
1882 - Sigrid Undset, Norveçli romancı ve 1928 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1949)
1883 - I. Faysal, Irak Kralı (ö. 1933)
1884 - Leon Schlesinger, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1949)
1886 - Ali Sami Yen, Türk spor adamı (ö. 1951)
1887 - Sermet Muhtar Alus, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1952)
1901 - Max Euwe, Hollandalı Dünya satranç şampiyonu (ö. 1981)
1908 - James Stewart, Amerikalı aktör (ö. 1997)
1913 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (ö. 1991)
1915 - Moşe Dayan, İsrailli general ve siyasetçi (ö. 1981)
1921 - Wolfgang Borchert, Alman yazar (ö. 1947)
1924 - Cavid Erginsoy, Türk fizikçi ve bilim adamı (ö. 1967)
1929 - James Douglas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2016)
1938 - Sabih Kanadoğlu, Türk hukukçu
1943 - Albano Carrisi, İtalyan şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1944 - Joe Cocker, İngiliz rock ve blues sanatçısı (ö. 2014)
1945 - İnci Gürbüzatik, yazar ve yapımcıdır.
1946 - Cher, Amerikalı şarkıcı
1961 - Tilbe Saran, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1966 - Mirkelam, Türk şarkıcı
1966 - Ahmet Ak, Türk güreşçi
1972 - Erkan Aydoğan Oflu, Türk oyuncu (ö. 2011)
1979 - Aysun Kayacı, Türk model ve oyuncu
1979 - Andrew Scheer, Kanadalı bir siyasetçidir
1979 - Yoshinari Takagi, Japon futbolcudur
1980 - Juliana Pasha, Arnavut şarkıcı
1981 - Iker Casillas, İspanyol futbolcu
1981 - Silvino João de Carvalho, Brezilyalı futbolcudur
1981 - Klæmint Matras, Faroeli eski millî futbolcudur
1982 - Petr Čech, Çek futbolcu
1982 - Wes Hoolahan, İrlandalı futbolcudur
1982 - Natalya Podolskaya, Beyaz Rus şarkıcı
1983 - Óscar Cardozo, Paraguaylı futbolcu
1983 - Mehdi Taouil, Faslı eski futbolcudur
1984 - Kim Dong-Hyun, Eski bir Güney Koreli futbolcudur
1984 - Dilara Kazımova, Azerbaycanlı şarkıcı ve oyuncu
1984 - Ricardo Lobo, Brezilyalı futbolcudur
1984 - Naturi Naughton, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı-söz yazarı
1985 - Raúl Enríquez, Meksikalı futbolcudur
1985 - Christ Froome, İngiliz yol bisikleti yarışçısı
1986 - Ahmed Samir Ferec, Mısırlı millî futbolcudur
1986 - Stéphane Mbia, Kamerunlu futbolcudur
1987 - Desirée van den Berg, Hollandalı manken
1987 - Marcelo Guedes, Brezilyalı futbolcudur
1987 - Mike Havenaar, Japon millî futbolcudur
1987 - Luboš Kalouda, Çek eski futbolcudur
1988 - Magno Cruz, Brezilyalı futbolcudur
1988 - Kim Lamarre, Kanadalı serbest stil kayakçıdır
1988 - Lana Obad, Hırvat manken
1989 - Aldo Corzo, Perulu millî futbolcudur
1989 - Ahmed es-Salih, Suriyeli millî futbolcudur
1990 - Alex, Brezilyalı futbolcudur
1990 - Rafael Cabral, Brezilyalı futbolcudur
1990 - Anderson Carvalho, Brezilyalı futbolcudur
1990 - Miloš Kosanović, Sırp millî futbolcudur
1990 - Bernardo Vieira de Souza, Brezilyalı futbolcudur
1990 - Lucas Gomes da Silva, Brezilyalı eski futbolcudur (ö. 2016)
1990 - Josh O'Connor, İngiliz oyuncu
1990 - İzzet Türkyılmaz, Türk basketbolcudur
1991 - Emre Çolak, Türk futbolcu
1991 - Vitor Hugo, Brezilyalı futbolcudur
1991 - Mehmet Taş, Türk futbolcudur
1992 - Damir Džumhur, Bosnalı profesyonel tenis oyuncusu
1992 - Jack Gleeson, İrlandalı televizyon ve sinema oyuncusu
1992 - Daniel Haber, Kanadalı futbolcudur
1992 - Gerónimo Rulli, Arjantinli futbolcudur
1993 - Sunny Dhinsa, Kanadalı profesyonel güreşçi ve eski amatör güreşçi
1993 - Juanmi, İspanyol millî futbolcudur
1993 - Václav Kadlec, Çek futbolcudur
1994 - Alex Høgh Andersen, Danimarkalı aktördür
1994 - Okan Deniz, Türk futbolcudur
1994 - Piotr Zieliński, Polonyalı millî futbolcudur
1995 - Damien Inglis, Fransız profesyonel basketbolcudur
1996 - Michael Brown, Amerikalı genç (ö. 2014)
1997 - Marlon, Brezilyalı futbolcudur

Ölümler

794 - Æthelberht, Doğu Anglia kralı ve Hristiyanlar için bir aziz idi (d. ?)
1277 - XXI. İoannes, Lizbon doğumlu Portekizli papa (d. 1215)
1506 - Kristof Kolomb, Cenovalı denizci ve kâşif (d. 1451)
1550 - Ashikaga Yoshiharu, Ashikaga şogunluğunun 12. şogunu (d. 1511)
1622 - II. Osman, Osmanlı'nın 16. Padişahı (d. 1604)
1834 - Marquis de Lafayette, Fransız aristokrat (Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nda İngiliz sömürgeciliğine karşı Amerikalıların yanında savaşan) (d. 1757)
1878 - Ali Suavi "Sarıklı İhtilalci", Türk gazeteci ve yazar (d. 1839)
1880 - Károly Alexy, Macar heykeltıraş (d. 1823)
1835 - II. Hüseyin Bey, Tunus Beyi (d. 1784)
1896 - Clara Schumann, Alman piyanist ve besteci (d. 1819)
1942 - Hector Guimard, Fransız mimar (d. 1867)
1958 - Varvara Stepanova, Rus ressam ve desinatör (d. 1894)
1958 - Frédéric François-Marsal, Fransız siyasetçi (d. 1874)
1970 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (d. 1884)
1974 - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (d. 1905)
1975 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (d. 1903)
1989 - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
1996 - John Pertwee, İngiliz oyuncu (d. 1919)
2000 - Jean Pierre Rampal, Fransız flüt virtüözü (d. 1922)
2000 - Malik Sealy, Amerikalı basketbolcu (d. 1970)
2002 - Stephen Jay Gould, Amerikalı paleontolog (d. 1941)
2005 - Paul Ricoeur, Fransız filozof (d. 1913)
2009 - Lucy Gordon, İngiliz manken ve oyuncu (d. 1980)
2009 - Oleg Yankovski, Rus oyuncu (d. 1944)
2011 - Randy Savage, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1952)
2012 - Robin Gibb, Birleşik Krallık doğumlu şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
2012 - Eugene Polley, Amerikalı bilim insanı ve mucit (d. 1915)
2013 - Ray Manzarek, Amerikalı müzisyen (d. 1939)
2013 - Zach Sobiech, Amerikalı pop şarkıcısı (d. 1995)
2014 - Barbara Murray, İngiliz oyuncu (d. 1929)
2015 - Mary Ellen Trainor, Amerikalı oyuncu (d. 1952)
2017 - Recep Adanır, Baba Recep lakaplı Türk futbolcu (d. 1929)
2017 - Albert Bouvet, Eski Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1930)
2017 - Emile Degelin, Belçikalı film yönetmeni ve romancı (d. 1926)
2017 - Victor Găureanu, Rumen eskrimci (d. 1967)
2017 - Syed Abdullah Khalid, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1942)
2017 - Nataliya Şahovskaya, Sovyet Rus kadın çellist (d. 1935)
2017 - Aleksandr Volkov, Rusya Federasyonu'na bağlı Udmurtya cumhurbaşkanı (d. 1951)
2018 - Jaroslav Brabec, Çek atlet (d. 1949)
2018 - Billy Cannon, Eski Amerikan futbolcusu (d. 1937)
2018 - Patricia Morison, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1915)
2019 - Nanni Balestrini, İtalyan deneysel şair, yazar ve görsel sanatlar sanatçısı (d. 1935)
2019 - Sandy D'Alemberte, Amerikalı hukukçu, akademisyen, siyasetçi ve eğitimci (d. 1933)
2019 - Andrew Hall, İngiliz oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1954)
2019 - Niki Lauda, Avustralyalı Formula 1 pilotu (d. 1949)
2020 - Syed Fazal Agha, Pakistanlı siyasetçi (d. 1946)
2020 - Denis Farkasfalvy, Macar-Amerikan Katolik rahibi, sistersiyen keşişi, ilahiyatçı, yazar ve çevirmen (d. 1936)
2020 - Shaheen Raza, Pakistanlı politikacı (d. 1954)
2020 - Gianfranco Terenzi, San Marino'nun naibi (d. 1941)

Tatiller ve özel günler

Dünya Metroloji Günü
Çocuk Gelişimciler Günü

Wikimedia