İlyas Bazna Kimdir ?

Asıl adı Elyasa(İlyas) Bazna olan ve Almanların verdiği kod adıyla Çiçero, 1904 yılında Kosova’nın bugünkü başkenti olan Priştine’de doğdu. I. Dünya Savaşı’nda Sırpların Priştine’yi işgalinde kardeşini ve ailesini kaybetti. İşgalcilerin yanında bir süre esir kaldıktan sonra 1918 yılında İstanbul’a geldi.

İstanbul’a göç ettiği ilk yıllarda çeşitli işlerde çalışan Bazna, bir süre sonra askere çağrıldı. Çankaya Köşkü’nde vatani görevini yerine getirip terhis olduktan sonra bir süre ticaretle uğraştı. Fakat başarılı olamadı.

Daha sonra Yugoslavya Elçiliğinde, uşak olarak görev yaptı. 1942 yılında Alman Elçiliğinde aynı görevine devam etti. Burada müsteşarın mektuplarını okurken yakalanması sebebiyle işten atıldı. 1943 yazından itibarense İngiltere Büyükelçisi Sir Hughe Knatchbull-Hugessen’in yanında uşak olarak görev yapmaya başladı.

Güzel sesi ve operaya olan tutkusu nedeniyle kısa sürede büyükelçi ile yakınlaşan Bazna, elçilik banyosunda bir yandan büyükelçinin sırtını ovarken bir yandan da elçiye opera aryaları söylüyordu.

Britanya büyükelçisi ve istihbarat üyelerine göre Bazna aptal, saf ve İngilizce bilmeyen kendi hâlinde bir uşaktı. Fakat Bazna, içten içe babasının ölümünden dolayı İngilizleri suçluyordu. Bu sebeple İngilizlerin önemli bilgi ve belgelerini Almanlara satma kararı aldı.

26 Ekim 1943 tarihinde Alman istihbaratının önemli adamlarından olan Ludwig Moyzisch ile iletişime geçti. Belge başına 20.000 Sterlin verildiği takdirde casusluk yapabileceği teklifinde bulundu. Berlin’e onaya gönderilen casusluk faaliyeti için 29 Ekim 1943 tarihinde onay geldi.

Elyesa Bazna, altı ay boyunca Sofya’nın bombalanması, Sovyetlere gidecek olan yardımlar ilgili dökümanları, Moskova, Kahire ve Tahran’da düzenlenen konferansları, İnönü ile Roosevelt ve Churcill arasında geçen konuşmaların raporlarını ve Normandiya Çıkartması’yla ile ilgili belgeler dahil 400’ün üzerinde belgenin fotoğraflarını verdi ve karşılığında 300.000 sterlin kazandı. Bunun yaklaşık 100.000 sterlini Almanların bastığı sahte sterlinlerdi.
Ne var ki Alman Dışişleri Bakanı Von Ribbentrop, ikili oynayan bir casus olabileceği endişesiyle Çiçero’nun elde ettiği belgelere güvenmedi. Bu yüzden Kod adı Overlord olan Normandiya Çıkarması’yla Almanlar büyük yenilgiye uğramıştır.

Ajanlığı Bırakması ve Sonraki Hayatı
Almanlar Çiçero hakkında oldukça az bilgiye sahiplerdi. Fakat Çiçero geleceği sırada ofisten üst subaylar dahil herkes dışarıya çıkartılır ve kimsenin onu görmemesi sağlanırdı. Fakat Moyzisch’in sekreteri olan Lena Kapp Çiçero’nun kimliğini açığa çıkardı. Oğlunun down sendromlu olması ve Almanların bunu öğrenip oğlunu kampa göndereceği korkusuyla Amerikalılara Çiçero diye biri geldiğinde tüm elçiliğin boşaltıldığını ve İngiliz elçiliğinden bilgi getirdiği bilgisi verir. Fakat Çiçero’nun o çok sevdiği İlyas olduğunu daha sonra öğrenecektir.

Amerikalılardan bu bilgiyi alan İngilizler, Wellington’a görev vererek Çiçero’yu bulmasını ister. Wellington, Çiçero ve Cornelia Kapp’ı yakalar. Cornelia Kapp Wellington’ı vurur. Çiçero’nun yakalanma ihtimali arttığı için bu işe son vererek elçilikteki görevinden istifa etti.

Daha sonra Arjantin’e yerleşen Bazna, 300.000 Sterlin ile lüks hayat kuracağının düşündü. Fakat sterlinlerin bir kısmı sahte çıktı. Bunun üzerine Almanya’yı mahkemeye verdi. Ölümü 1970 yılında Milliyet gazetesi haberine göre Münih’te, CIA raporuna göre Ankara’da gerçekleşmişti. Mezarı Münih’te bulunan Perlacher Forts mezarlığındadır.

Çiçero filmi geldi aklıma

Kad adı çiçero zaten

Güzel filmdi.