Forumel.Com

Geri Git   Forumel.Com > Kültür ve Sanat > Kültür - Sanat > Biyografiler

Biyografiler Yerli ve yabancı, tüm tanınmış kişilerin özgeçmişlerine bu bölümden ulaşabilirsiniz.


"Çakırcalı Mehmet Efe" Casus muydu, Eşkıya mıydı?

Yerli ve yabancı, tüm tanınmış kişilerin özgeçmişlerine bu bölümden ulaşabilirsiniz.



Konu Bilgileri
Konu Başlığı
"Çakırcalı Mehmet Efe" Casus muydu, Eşkıya mıydı?
Konudaki Cevap Sayısı
0
Şuan Bu Konuyu Görüntüleyenler
 
Görüntülenme Sayısı
322

Kullanıcı Etiket Listesi

  
 
LinkBack Seçenekler Stil
Alt 29 Aralık 2021, 23:39   #1
Çevrimdışı
Leydihan
Leydihan - ait Kullanıcı Resmi (Avatar)
Üyelerin profil bilgilerini yalnızca kayıtlı üyeler görüntüleyebilir. Lütfen kaydol bağlantısından üye olunuz.
soru "Çakırcalı Mehmet Efe" Casus muydu, Eşkıya mıydı?

"Çakırcalı Mehmet Efe" Casus muydu, Eşkıya mıydı?

Casus mu eşkıya mı




Çakırcalı Mehmet Efe, Ege’de isyan etmiş ve Osmanlı'yı en çok uğraştıran eşkıya tiplerinden biri olarak tarihe geçmişti. "Çakırcalı Mehmet Efe" casus muydu, eşkıya mıydı?

Güvenlik güçlerinin mafya tipi organize suç örgütlerine yönelik operasyonları sürüyor.

Hürriyet gazetesinden Musa Kesler'in aktardığına göre, bu tür yapıların öncüleri olan"eşkıyalara" dair Tarihçi Doç. Dr. Sabri Yetkin'in yazdığı “Ege’de Eşkıyalar” adlı kitap ise dönemin ünlü eşkıyası "Çakırcalı Mehmet Efe" ile bölgenin zengin ve güçlü İngiliz aileleri arasındaki ilişkiyi ortaya koyuyor.

Söz konusu kitaptan yapılan habere göre, İngiliz kökenli Whittall Ailesi ile İskoçya kökenli Forbes Ailesi'nin "Çakırcalı Mehmet Efe" ile ilgili "yakınlığına" yer veriliyor.

Kitaba göre, bu tüccarlar hem kendilerini diğer çetelere karşı korumak hem de kendilerine saldırmasını önlemek için Çakırcalı Efe ile “işbirliği” yaparken, Çakırcalı Efe'ye silah da temin ettiler.

Osmanlı askerlerini çok uğraştıran Çakırcalı, İngiliz gazetelerine haber olacak kadar da şöhretliydi.

NEREDEN GELİYOR
Peki, "Çakırcalı Mehmet Efe" kimdi, ne yapardı?
"Çakıcı" olarak da bilinen, adına türküler yakılan "Çakırcalı Mehmet Efe", Ege'de, özellikle de Ödemiş ve çevresinde nam salmış bir eşkıyaydı.

1872 doğumlu Çakırcalı’nın 15 yıllık eşkıyalık sürecinde en az bin kişiyi öldürdüğü söyleniyordu.

Çakırcalı Mehmet Efe, Ege’de isyan etmiş ve Osmanlı'yı en çok uğraştıran eşkıya tiplerinden biri olarak tarihe geçmişti.

Çakırcalı, varlıklı kişilerden aldığı paraları yoksullara dağıtmasıyla biliniyordu. Yaptığı birtakım işlerle halkın gözünde yücelmişti. Çakırcalı, halka karşı acımasızlık yapan ve yönetime çalışan birtakım Türk, Rum ve Arnavut çetelerine karşı da mücadeleler veriyordu.

BABA İNTİKAMI
Çakırcalı Mehmet Efe’nin babası Ahmet Efe de eşkıyaydı. Yıllarca dağlarda eşkıyalık yapan Ahmet Efe, Osmanlı zaptiye çavuşu Hasan Çavuş’la dost olmuş, dağdan inmiş ve onunla birlikte eşkıya takibine bile başlamıştı. Ancak Ahmet Efe, Hasan Çavuş'un "ihanetine" uğrayarak, Rum eşkıya takibine götürülürken yolda öldürülür. İşte, babası öldürüldüğünde 11 yaşında olan Çakırcalı Mehmet Efe, bu intikamla büyür ve bu yüzden de Osmanlı'ya ve düzene isyan ederek eşkıya olur.

Çakırcalı, ilk tutukluluğunu, köydeki ilk cinayetiyle yaşamış ve İzmir'de iki yıl hapis yatmıştı.

Daha sonra, dağa çıkan ve devlete karşı kazandığı zaferlerle gücüne güç katan Çakırcalı, civarda ne kadar asker ve hapishane kaçkını varsa bünyesinde onları da toparlamıştı.

AF GELDİ AMA...
Devletin gönderdiği orduları bozguna uğratan Çakırcalı ve çetesiyle başa çıkamayacağını anlayan İzmir Valisi Kamil Paşa, sonunda anlaşma yoluna gitmeye karar vermişti. Çakırcalı, ikna edilerek hükümet tarafından affedilmesi sağlanmıştı.

Ancak, Çakırcalı'nın dağlardaki hasmı Çamlıca Hüseyin’in de affedilerek köyüne döneceği haberi Çakırcalı'yı huzursuz eder. Bu barış ortamında Çakırcalı, Çamlıcalı'nın bir pusu kurup kendisini öldürebileceğini düşünüyordu. Çakırcalı, bu yüzden tekrar dağa çıkarken, İzmir Valiliği de Çakırcalı ve çetesinin üzerine bu kez asker sevk etmeye karar verir.

Devlet, Çakırcalı'ya yine diz çöktüremeyince, İzmir Valisi Kamil Paşa’nın gayretleriyle Çakırcalı ile devlet af için yeniden anlaşmaya varır. Ancak bu dönemdeki af da uzun sürmez. Çakırcalı'ya "silahlarınızı teslim edin" denmesi, bir kez daha bu barış ortamının bozulmasına yol açar.

Sonunda Çakırcalı’nın yakalanması için Çerkezlerden müteşekkil yüz kişiyi aşkın bir kuvvet hazırlanır ve bunlar da dağlarda aynı çeteler gibi yaşamaya başlar. İşte, bu kuvvetler, Çakırcalı ve adamlarının sonunu getirir. Çakırcalı, Çerkes grubuyla girdiği çatışmada 17 Kasım 1911’de öldürülür.

Kısacası...
Ege dağlarında hükümeti perişan eden ve onlarca çatışmadan sağ çıkan Çakırcalı, Türkiye’deki mafya tarihidir.

TÜRK EDEBİYATINA DA KONU OLDU
Çakırcalı’nın bu mitleşen hayatı, Türk edebiyatına da konu oldu.

Eşkıya olgusunu, toplumsal düzeni sorgular nitelikte Türk Edebiyatı’na taşıyan ve halk arasında ünü bir şekilde yayılmış eşkıya tiplerini romanına baş karakter yapan yazarların başında, Yaşar Kemal ve Kemal Tahir gelir.

Eşkıyalık kavramı edebiyatta ikiye ayrılıyor. Bu; eşkıyalığa olumlu ve olumsuz bakmak üzerinedir. Bunlardan biri; eşkıyalığı yüceltip ve bir tür direniş olarak görüp, bunu halk adına bir hareket olarak değerlendirir. Bu anlayış "romantik görüş" olarak adlandırılır. Diğeri ise, eşkıyalığı devlete ve halka zarar veren, yasa dışı hareket olarak kabul eden anlayış...

Türk edebiyatının usta ismi Yaşar Kemal, ilk anlayışı üstlenirken, Türk edebiyatının bir diğer önemli ismi Kemal Tahir ise ikinci görüşe sahipti. Eşkıyalığın konu edildiği romanların başında Yaşar Kemal’in "İnce Memed"iyle, Kemal Tahir’in "Rahmet Yolları Kesti" adlı eserleri geliyor.

Bu iki eser, Türk edebiyatına da bu alanda yol göstermiştir.
Yaşar Kemal İnce Memed’de eşkıyalığı; baskıcı ve ağa düzenini değiştirmekten başka çaresi olmayan idealist bir tipin

başkaldırı hareketi olarak görürken, Kemal Tahir, Rahmet Yolları Kesti'nde eşkıyanın edebiyatta birer kahraman gibi gösterilmesine karşı çıkar. Kemal Tahir eserlerinde bütün eşkıya tipleri olumsuz özellikler barındırır.

SOYLU EŞKIYA
Öte yandan, Yaşar Kemal'in "Çakırcalı Efe" romanı da konuyla ilgili önemli bir kitaptı. Yaşar Kemal, eseri yazmadan önce Çakırcalı'yı öldürdüğü söylenen emekli müfreze kumandanı Rüştü Kobaş ile görüşmüş; Çakırcalı’nın eşkıyalık yaptığı dağları ve yaşadığı yerleri gezmiş, hatta çeşitli jandarma çavuşlarıyla konuşup Çakırcalı’nın fiziği ve çeşitli özellikleri hakkında bilgi almıştı.

Yaşar Kemal, Çakırcalı'yı halkın gözüyle görmüş ve; adaletsizliğe karşı çıkan, zenginden alıp fakire veren soylu bir eşkıya olarak ele almıştı.

Bazı tarihçiler, Çakırcalı için, İngiltere tarafından Osmanlıyı zayıflatmak için desteklenen bir ajan olduğu yorumlarını yaparken, Yaşar Kemal de buna dikkat çekerek, dönemin İngiliz basını ve Avam Kamarası’nın Çakırcalı’ya olan yakın ilgisini “olağanüstü bir olay” olarak yorumlamıştı.

"YARDIM" VE "YATAKLIK"
Eşkıya çeteleri gruplar halinde dolaşır ve genellikle sarp dağları mesken tutardı. Bu zorlu şartlarda doğal olarak bir gücün desteğine de gerek duyuyorlardı. İçecek ve yiyecek temini bunların başında gelirken; haber alma ve lojistik destek sağlama da faaliyetlerinin uzun soluklu olabilmesi için gerekliydi. Çetelere, bulundukları bölgelerde bazen köylüler, bazen de zengin ağalar yardım ediyor, bunlar "yatak" olarak anılıyordu. "Yatağı" olmayan eşkıyanın uzun süreli barınması mümkün değildi. Devlet ise bölgelerdeki idareciler aracılığıyla buna karşı şiddetli tedbirler alırdı.
Eşkıyaya "yardım" ve "yataklık" yapan halk topluca para cezasına çarptırılabiliyor, çetelerle işbirliğine giren idareciler ise sürgüne gönderiliyordu.

Türk Ceza Kanunu'nda, bir suçun işlenmesinde fail derecesinde olmayıp fakat faile yardım etme şeklinde suça katılmaya suça yardım ve yataklık deniyor. İşte, "yataklık" kavramı, geçmişte, çetelere karşı devletin verdiği mücadeleden bugüne kadar uzanıyor.

Odatv.com




İmzalardaki bağlantıları veya görselleri görüntülemek için gönderi sayınızın 10 veya daha fazla olması gerekir. Şu anda 0 mesajınız var.
 

Yer İmleri


Konuyu Toplam 1 Üye okuyor: (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)
 
Seçenekler
Stil

Yetkileriniz
Konu Acma Yetkiniz Yok
Cevap Yazma Yetkiniz Yok
Eklenti Yükleme Yetkiniz Yok
Mesajınızı Değiştirme Yetkiniz Yok

BB code is Açık
Smileler Açık
[IMG] Kodları Açık
HTML-Kodu Kapalı
Trackbacks are Açık
Pingbacks are Açık
Refbacks are Açık



Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 12:09.

Forum Bilgilendirme Künye
Powered by vBulletin® Version 3.8.4
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.

Forumel, lisanslı vBulletin kullanmaktadır!
Forum Sahibi: Dea Dia ve Gece

Sitemiz; yer sağlayıcı bir forum sitesidir. Forumel.Com adresimizde yapılan paylaşımlar, moderasyon ekibimizin onayına dahil olmadan direkt olarak yayınlanmaktadır. 5237 sayılı TCK (Türk Ceza Kanunu) ve 5651 Sayılı Kanun'un ilgili maddelerini ihlal eden kişilerin IP adresleri de dahil olmak üzere sair kişi veya adli mercilere müzekkere (Resmi Üst Yazı), tarafımıza tanzim edildiği takdirde paylaşılacaktır. Hukuka aykırı bir paylaşımın olduğunu düşündüğünüz mesaj ya da konuyu; İLETİŞİM linkine bildirim yoluyla iletebilirsiniz. 48 saat içerisinde mevcut şikâyetiniz üzerinden tarafınıza ulaşılacak, gerekli işlemler tesis edilecektir.

Tasarım: Dea Dia