![]() |
|
Bilim ve Teknoloji Haberleri Bilim dünyasıyla, teknolojiyle, yapay zeka ile ilgili her türlü haberin, bilginin ve makalenin yayınlanabileceği bölüm. |
![]() | ||
|
LinkBack | Seçenekler | Stil |
![]() |
#1 |
Çevrimdışı
|
![]()
İnsanlar ‘Biyolojik Akraba’ Sayılan Diğer Primatlardan Neden Çok Daha Az Uy
Günümüzde 7 saat ortalama uyku süresine sahip olan insanlar, neden diğer primatlardan daha az uyuyor? Gelin, yakın zamanda bilim dünyasında ortaya atılan teorilere yakından bakalım. Primatlar ailesinde şempanzeler günlerinin ortalama 9,5 saatini, tamarinler 13 saatini, hatta gece maymunları tam 17 saatini uyuyarak geçiriyorlar. Peki, bilimin primatlar ailesinde kabul ettiği insanlar neden maymun ya da şempanzelere kıyasla daha az uyuyor? Gelin, bu sorunun cevabını arayan bilim dünyasının fikirlerine bakalım. Uykunun bağışıklık, hafıza ve diğer tüm sağlık koşullarımız için bir şart olduğu bilinirken, Toronto Mississauga Üniversitesi’nden evrimsel antropolog David Samson tarafından yapılan araştırma, insanların neden diğer primatlara göre daha az uyuduğuna alternatif bir cevap buldu. Cevabın bulunması için, en uygun kanıtların bulunabileceği ‘çağdaş endüstriyel olmayan toplumlar’ incelendi. İnsanlar, zamanla az uyumaya adapte olmuş olabilir ![]() Samson, çalışması kapsamında Tanzanya’daki Hadza avcı-toplayıcılarının yanı sıra Madagaskar ve Guatemala gibi yerlerdeki çeşitli insan topluluklarını inceleme altına aldı. 2018 yılında yayımladığı araştırmayla birlikte insanların zamanla en derin uyku durumu olan REM dışındaki uyku zamanını azalttığını gösterdi. 2021 yılında yayımladığı araştırmadaysa bunun neden gerekli olduğunu gösteren bir hipotez sundu. Annual Review of Anthropology’de yayımlanan araştırmada Samson, insan uykusunun güvenlik gerekçeleri nedeniyle kısaldığını öne sürdü. Zira insanlar, primatlardan farklı olarak ağaçlarda değil, yerde uyuyorlardı. Küçük sığınaklarda kalan insanların bir bölümü uyurken, bir bölümüyse avcı canlılara karşı teyakkuzda olmak için nöbet tutuyordu. Fakat primatlar arasındaki fark henüz tam olarak açıklanamıyor: ![]() Queen’s Üniversitesi’nden evrimsel ekolojist Isabella Capellini de bu fikre katıldığını ifade etti. Capellini, 2008’deki araştırmasında av olma riskinde olan memelilerin ortalama olarak daha az uyuduğunu ortaya koymuştu. Fakat Capellini, insanların uykusunun primatlardan çok da farklı olduğu konusunda hemfikir değil. Capellini’nin Samson’a karşı çıkmasının temel nedeniyse primatların uyku süresinin genellikle tutsak olanlar üzerinde yapılan incelemelerle derlenmesinden kaynaklanıyor. Ekolojist, hayvanların vahşi doğada ne kadar uyuduklarına dair henüz net bilginin olmadığını söylüyor. Öte yandan tutsak hayvanların, stres altında olmaları nedeniyle daha az uyuyabildiği ya da sadece sıkıldıklarından daha fazla uyuyabildiklerini ifade ediyor. Yani insanların primatlardan neden daha az uyuduğu konusu halen tartışılmaya devam ediyor. Bu tartışmanın sonlanması içinse vahşi doğada bulunan primatlar üzerinde daha fazla inceleme yapılmasının gerekli olduğuna vurgu yapılıyor. Peki, bireyler olarak aslında ne kadar uyumak istiyoruz? Her şeyi geçelim, yeterince uyuyor muyuz? ![]() David Samson, günümüzde ilkel yöntemlerle yaşamını sürdüren Hadza insanları üzerindeki araştırmasında 2017 yılında 37 bireye uykuları konusunda nasıl hissettiğini sordu. 37 kişiden 35’i, bu soruya ‘yeterince’ uyuduğu cevabını verdi. Bu toplulukta ortalama uyku süresiyse 6,25 saat olarak ölçüldü. Fakat yatakta sürekli uyanmalarla geçirilen toplam süre 9 saatten fazlaydı. 2016 yılında Chicago’da 500 katılımcıyla yapılan bir araştırmaysa kişilerin yatakta geçirdiği sürenin uyku süresiyle eşit olduğunu, toplam da en az Hadza insanları kadar uyuduğunu ortaya koymuştu. 2020 yılında yapılan bir başka anketse ABD’deki yetişkinlerin %87’sinin haftanın en az bir günü ‘dinlenmemiş’ hissettiğini gösterdi. Peki bu düzensizlik ve uyku yetersizliği neden kaynaklanıyordu? Samson ve Kaliforniya Üniversitesi’nden çalışma arkadaşı Gandhi Yetish, uyku sorunlarımızın kaynağı olarak stres ve düzenini kaybeden biyolojik saate bağladı. Bunun yanı sıra Samson, ilkel zamanlarda bir topluluk olarak birlikte uyuduğumuzdan dolayı günümüz düzeninin alışkanlığımıza test olduğunu da alternatif bir neden olarak sundu. [Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!] Benzer Konular:
|
![]() |
#2 |
Çevrimdışı
|
![]() Yazıya katılıyorum. Homosapiensler gibi besin ihtiyaçlarımızı avcılıkla karşılamadığımız için uyku süremiz kısalıyor. Yorulmayan bir bedenin 15 saat uyumasına gerek yok. |
Yer İmleri |
Konuyu Toplam 1 Üye okuyor: (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir) | |
Seçenekler | |
Stil | |
|
|
Forum | Bilgilendirme | Künye |
Powered by vBulletin® Version 3.8.4 Copyright ©2000 - 2025, Jelsoft Enterprises Ltd. Forum Sahibi: Dea Dia ve Gece |
Sitemiz; yer sağlayıcı bir forum sitesidir. Forumel.Com adresimizde yapılan paylaşımlar, moderasyon ekibimizin onayına dahil olmadan direkt olarak yayınlanmaktadır. 5237 sayılı TCK (Türk Ceza Kanunu) ve 5651 Sayılı Kanun'un ilgili maddelerini ihlal eden kişilerin IP adresleri de dahil olmak üzere sair kişi veya adli mercilere müzekkere (Resmi Üst Yazı), tarafımıza tanzim edildiği takdirde paylaşılacaktır. Hukuka aykırı bir paylaşımın olduğunu düşündüğünüz mesaj ya da konuyu; İLETİŞİM linkine bildirim yoluyla iletebilirsiniz. 48 saat içerisinde mevcut şikâyetiniz üzerinden tarafınıza ulaşılacak, gerekli işlemler tesis edilecektir. |
|