Forumel.Com

Forumel.Com (https://www.forumel.com/)
-   Tarih (https://www.forumel.com/tarih/)
-   -   Frigler Kimdir? (https://www.forumel.com/tarih/6692-frigler-kimdir.html)

Lilith 08 Ekim 2020 17:46

Frigler Kimdir?
 
Nice medeniyetlere ev sahipliği yapan Anadolu'da yaşamış olan ve çeğının ötesinde bir medeniyet olduğunan inanılam Frigya Devletini anlatacağız bu yazımızda. Frigler kimdir, nerden gelmişlerdiri nasıl yaşamışlardır bilinen her yönüyle Frig Uygarlığını tanıyacağız buyurun başlayalım.

Sanılandan Eski Bir Medeniyet

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Frigya, Hitit İmparatorluğunun yıkılmasından sonra milattan önce 750’li yıllarda Anadolu’da kurulmuş bir devlettir. Kaynaklara göre kuruluş tarihi Milattan önce 750 yılı olsa da bulgular milattan önce 1200 yılına kadar dayandığını ortaya çıkarmaktadır.

Milattan önce 750 yılına kadar düzensiz boylar halinde yaşayıp tam olarak yerleşik hayata geçmedikleri için tarih sahnesinde etkin olarak rol alamamışlardır.

Kökenleri Balkanlar olan Friglerin Anadolu’ya geldikten sonra bugünkü sınırlarımıza bakarak Çorum, Tokat, Samsun, Niğde, Konya, Burdur, Eskişehir, Afyon ve Kütahya’yı kapsayan sınırlar içerisinde yaşadıklarını söyleyebiliriz.

Coğrafi konumları ve yaşam tarzları göz önüne alındığında Friglerin Yunanlardan, Hitit İmparatorluğundan ve Kelt kültüründen etkilendikleri düşünülmektedir.

Friglere ait yazılı belgeler bulunmadığı için o döneme ait bilgi alabileceğimiz kaynaklar Homeros, Herodot ve Plinius gibi antik çağ yazarlarının o dönemde kaleme almış oldukları eserlerdir.

Friglerin ilk başkenti Gordiondur ve adını Kral Gordios’tan almıştır. Gordios yerini Midas’a bıraktığında Frigler en parlak dönemlerini yaşamışlardır, bu yüzden Tarihte Midas ismine sıkça rastlarız. Midas’ın Gordion ile herhangi bir kan bağı bulunmamasına rağmen kral oluşu hakkında çeşitli kehanetler bulunmaktadır.

Midas'ın Kral Oluşu

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Bir kehanete göre Gordion öldüğünde yerine geçecek kimse yoktu ve şehre kahinler getirildi. Yeni kralın kim olacağına karar vermesi için getirilen kahinler şehre arabası ile girecek ilk kişinin kral olmasını gerektiğini söylediler. O esnada ailesi ile göç etmekte olan Midas arabası ile şehre girer ve artık kral olmuştur.

Kendisi de bir göçmen olan Midas krallığı döneminde Trakya ve Yunanistan bölgelerinden göç eden insanların topraklarında yaşamalarına izin vermiş ve dolaylı olarak kültürel etkileşimi arttırmıştır.

Midas’ın krallığı döneminde ülke toprakları genişletilir, kültürel ve sanatsal açıdan dönemin medeniyetlerinden daha ileri seviyelere çıkılır fakat Midas’ın hayatına son vermesi ile bu parlak dönem sona erer.
Milattan önce 676 yılında dağılan Frigler daha sonra küçük beylikler halinde yaşamaya çalışsa da Lidyalıların egemenliği altına girmek zorunda kalmışlar ve zamanla tamamen yok olmuşlardır.

Midas’ın hayatına son vermesinin sebebi kesin olarak bilinmese de Kimmer olarak geçen istilacılara karşı yenilgisine dayanamayıp boğa kanı içerek hayatına son verdiği tahmin edilmektedir. Fakat patologlar başına aldığı bir darbe sonucu öldüğünü, yani aslında öldürülmüş olabileceğini söylemektedir.

Frig Uygarlığının Yaşam Tarzları

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Frigler hakkında farklı kaynaklarda farklı görüşlere yer verilir. Bazı kaynaklar savaş yanlısı olduklarını söylerken bazı kaynaklar barışçıl bir toplum olduklarını anlatır. Yapılan kazı çalışmalarında Friglere ait oldukları düşünülen at koşum takımları, fildişi levhalar üzerinde işlenmiş süvari ve avcı betimlemeleri bulunmuştur bu bulgular ışığında Frigler’in savaşçı ve avcı bir toplum olduklarını söyleyebiliriz.

Ayrıca kazı çalışmalarında dokuma tezgahları ve çeşitli mobilyalara da ulaşılmış ve mezarlardan dokuma keten tekstil ürünleri kullandıkları ve bu konularda da oldukça gelişmiş bir medeniyet oldukları anlaşılmıştır.

Bronz çağı döneminde kendi müzik aletleri olan Flüt ve Simbal üretmişlerdir. Müzik ve dans alanlarında oldukça gelişmiş olduklarından ve hatta Frigya usulü flüt çalma yöntemi geliştirdiklerinden bahsedilir. Öyle ki bu yöntem sebebiyle Yunanların flüt çalanlara ‘Frigya’ adını verdikleri söylenir.

Bronz çağı döneminde varlıklarını sürdürürken maden ve işlemecilik alanında da kendilerini oldukça geliştirdiler. Çeşitli mutfak eşyalarından süs eşyalarına hatta değerli madenlerden yapılmış giysi ve kemerlere kadar birçok eşyayı madenleri işleyerek elde etmişlerdir. Süsleme konusuna da oldukça meraklıydılar ve bu konuda da birçok eser bıraktılar.

Fibula adını verdikleri çengelli iğneler ile çeşitli motifler kullanarak geometrik desenli süsleme motifleri oluşturmuşlardır. Madencilik ve işlemecilikle ilgilenen Frigler bu yeteneklerini mezarlarına da yansıtmışlardır.
Mezarları mimari açıdan ne denli geliştiklerinin en büyük göstergesidir. Frig soyluları yığma şeklinde yapılan ve ‘Tümülüs’ adını verdikleri mezarlara gömülürdü.

Bu mezarların soylulara ait olduğunun bir göstergesi olarak bir yüzünde çeşitli işlemeler ve Friglere ait motifler bulunur.
Tümülüsler dışında büyük kayaları oyarak kendilerine ait toplu mezarlar da oluşturmuşlardır. Tümülüslere yoğun olarak başkentleri Gordion’un bugünkü sınırları içinde olan Ankara’da rastlanmaktadır.
Günümüzde Ankara’da bulunan 300 metre çapında ve 50 metre yüksekliğindeki en büyük tümülüsün Midas’a ait olduğu düşünülmektedir.

Frig'lerin Dini İnanışları

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Anadolu’da çeşitli uygarlıkların bir arada yaşamasından kaynaklanan kültürel aktarımdan Friglerin de oldukça etkilendiği düşünülmektedir. Dokumacılıkla da ilgilenen Friglerin motifleri garip bir şekilde Türk devletlerinde kullanılan motifler ile büyük benzerlik taşımaktadır. Frigler tarım ve hayvancılık konusunda da oldukça gelişmiştir. Yaşadıkları bölgedeki toprakları çok verimlidir ve güçlü sürüler yetiştirmişlerdir.

Anadolu’nun bereketleri topraklarını oldukça iyi değerlendirmişlerdir ve tarım ürünleri oldukça çeşitlidir. Tarım ile bu kadar ilgilenmelerinin bir sonucu olarak dini inançları da tarım üzerine şekillenmiştir.

Tanrıları ve putları hep tarıma bağlıdır ve en bilinen tanrıları bereket tanrısı olarak tanıdığımız Kibele’dir. Frigler her şeyin topraktan geldiğine inandıkları için tanrıyı bir açıdan anne olarak görmüşler ve Kibele yerine ‘Matar’ adını kullanmayı tercih etmişlerdir bu büyük ana anlamına gelmektedir.

Günümüzde Eskişehir ile Afyon arasında bulunan Frig yaylalarında işlemeli Matar tapınakları inşa etmişlerdir. Matar tanrıçalarını doğa ana olarak benimsedikleri için genellikle ıssız ormanlık alanlara inşa etmişlerdir. En ünlü ve en büyük Matar tapınağı Yazılıkaya köyündedir ve bir cephesinde Midas’a ithafen yazılmış bir yazıt bulunur. Anne kavramı ile ilişkilendirilen Matar tanrıçaları dışında Friglerin baba olarak gördükleri bir de hava tanrısına taptıkları da bazı Antik Yunan kaynaklarında yer almaktadır.

Bu kaynaklardan yola çıkarak ne için inşa edildiği bilinmeyen disk şeklinde basamaklı anıtların da hava tanrısı için inşa edilmiş olabileceği düşünülmektedir. Bu disk şekilli anıtlara Dümrek yerleşkesinde sıkça rastlanmaktadır.

Frig'lerin Tarih Sahnesinden İnişi

[Foruma üye olmadığınız sürece forum içeriğindeki bağlantıları görüntüleyemezsiniz. Foruma üye olmak için TIKLAYIN!]

Frigce’nin bir Hint-Avrupa dili olduğu düşünülse de anıtlarda ve tapınaklarda bulunan yazıtlar incelendiğinde Frig alfabesinin Yunan alfabesinden uyarlandığı görülür. Bazı dil bilimcilere göre Frigce Yunan dili ile akrabalık taşır ve Frig-Grek dil teorisi altında incelenir.

Yine de en eski Frig belgelerinin Yunan belgelerinden yaklaşık 500 yıl daha eski olduğunu düşünürsek hangi uygarlığın diğerini etkilediği hakkında kesin bir sonuca ulaşmanın imkansız olduğu ortadadır.

Milattan önce 4. Yüzyılda eski Frig topraklarının Pers İmparatorluğu sınırları içerisine katılmasıyla Friglere ait belgeler ve kalıntılar oldukça azaldığı için tarih bilimciler için bile uygarlığa ait birçok konu tam olarak aydınlatılamamaktadır.

Milattan önce 1200’lü yıllara dayanan Frigler, Frig-Kimmer savaşı sonunda milattan önce 7. Yüzyılda tarih sahnesinin sonuna gelmişlerdir. Friglerin savaşı kaybetmesi sonucu Kral Midas hayatına son vermiş ve dağılan Frigler bir süre küçük beylikler halinde yaşamaya çalışsalar da Lidyalıların egemenliği altına girmek zorunda kalmışlardır.

Milattan önce 4. Yüzyıla kadar Lidyalılar ile birlikte yaşamayı başarmalarına rağmen, Lidya ve Pers İmparatorluğu savaşını Pers İmparatorluğunun kazanması ile tamamen yok olan Friglerden geriye çok az sayıda yazılı belge ve Perslerin de o dönem ibadethane olarak kullanmaya devam ettiği birkaç tapınak kalmıştır.

O dönemi anlatan kaynakların çoğu Antik Yunan kayıtlarına geçmiş belgelerdir ve kültürel etkileşim konusunda objektif olduklarından emin olunmadığı için, günümüzde Friglerin Anadolu’da var olmuş ve yaşadıkları döneme göre gelişmiş bir uygarlık olmaları dışında kesin hükümlere varılamamaktadır.

Mezarkabul 09 Ekim 2020 07:41

Cevap: Frigler Kimdir?
 
Ben en çok Midas'ın kulakları efsanesinin nasıl çıktığını merak ediyorum. Belki de Midas'a gıcık olan birisi uydurdu.


Tüm Zamanlar GMT +3 Olarak Ayarlanmış. Şuanki Zaman: 08:58.

Powered by vBulletin® Version 3.8.4
Copyright ©2000 - 2024, Jelsoft Enterprises Ltd.